W najnowszych badaniach Trend Micro, w których analizowano systemy z interfejsem użytkownika w tysiącach kluczowych przedsiębiorstw energetycznych i wodno-kanalizacyjnych z całego świata, stwierdzono brak odporności tychże systemów na cyberataki. Okazało się, że są one narażone na działania hakerów, które mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji materialnych, na przykład skażenia wody pitnej.

System HMI furtką dla hakera

Interfejsy człowiek-maszyna (ang. Human-Machine Interaction – HMI) są podstawowym elementem przemysłowych systemów informatycznych, umożliwiającym operatorom interakcję ze środowiskami nadzoru, sterowania i gromadzenia danych (ang. Supervisory Control and Data Acquisition – SCADA). Ogromna większość systemów narażonych na ataki należy do niewielkich przedsiębiorstw i instytucji, które biorą udział w większym łańcuchu dostaw obsługującym ogół społeczeństwa. Dzięki dostępowi do otwartego systemu HMI haker może nie tylko uzyskać wszystkie informacje o najważniejszych systemach, ale także komunikować się z interfejsem i wykorzystać go do swoich celów.

Przedstawiciele Trend Micro twierdzą, że ochrona newralgicznej infrastruktury przed cyberatakami jest kluczowym zagadnieniem w skali ogólnokrajowej. Takie środowiska budzą szczególne zainteresowanie przestępców, którzy są w stanie wykryć i wykorzystać najsłabsze ogniwa w łańcuchu połączonych systemów. Dodatkowo, wciąż wykrywane są ważne urządzenia, które nie zostały zabezpieczone przed atakami; dotyczy to także sieci, z którymi takie urządzenia są połączone. Biorąc pod uwagę rekordową liczbę luk w zabezpieczeniach przemysłowych systemów sterowania, wykrytych w bieżącym roku w ramach programu Zero Day Initiative, oznacza to wzrost ryzyka i potencjalnie groźne konsekwencje dla funkcjonowania lokalnych społeczności.

Potencjalny scenariusz ataku

Wiele z interfejsów dotyczy starszych systemów, które nie zostały zaprojektowane z myślą o połączeniu z siecią. Obecnie opcje komunikacji dodawane są do wielu wcześniejszych technologii operacyjnych. Systemy tego rodzaju mają długi cykl eksploatacyjny i są trudne do zmodernizowania, co zwiększa ryzyko ataku. W bieżącym roku nastąpił wzrost liczby nowych luk wykrywanych w zabezpieczeniach systemów tego typu. Należy się spodziewać, że staną się one przedmiotem zainteresowania cyberprzestępców. W 2018 roku w ramach programu Zero Day Initiative firmy Trend Micro opublikowano do tej pory niemal 400 zaleceń dotyczących problemów z zabezpieczeniami systemów SCADA. Stanowi to wzrost o 200% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku.

W przedstawionym raporcie analitycy firmy Trend Micro opisują także potencjalne scenariusze ataku, jeśli wykorzystane zostaną informacje dostępne w niezabezpieczonych systemach. Chodzi między innymi o typy urządzeń i ich lokalizacje fizyczne, a także inne dane systemowe, które włamywacz może uwzględnić w trakcie ataku.

Uchroń system HMI przed zagrożeniem

Wyniki przeprowadzonej niedawno przez Trend Micro ankiety wskazują, że technologie operacyjne tego rodzaju nie są zwykle administrowane przez zespoły informatyczne i zespoły ds. zabezpieczeń. Ciągłe problemy z ustaleniem zakresu odpowiedzialności poszczególnych jednostek organizacyjnych za zabezpieczenie urządzeń podłączonych do sieci dodatkowo zwiększają ryzyko ataku. Aby uchronić systemy HMI przed zagrożeniami, dyrektorzy ds. bezpieczeństwa powinni zadbać o odpowiednie zabezpieczenie interfejsów, które muszą zostać podłączone do Internetu. Dodatkowo należy w jak największym stopniu odizolować takie urządzenia od sieci korporacyjnej, co pozwala uwzględnić wymagania związane z eksploatacją, a jednocześnie wyeliminować ryzyko nieuprawnionego dostępu i wykorzystania.

Więcej informacji na temat wniosków z badań przeprowadzonych przez Trend Micro i zagrożeń dla newralgicznej infrastruktury można znaleźć w raporcie.